Proces inwestycyjny prowadzony przez fundusze można podzielić na trzy główne etapy.

Pierwszy etap to procedura decyzyjna funduszu, która prowadzi do podpisania umowy inwestycyjnej lub całkowitej rezygnacji z przeprowadzenia inwestycji przez inwestora.

• Przedstawienie funduszowi executive summary

Jest to pierwszy kontakt przedsiębiorcy z potencjalnymi inwestorami. Przedsiębiorca w dokumencie posiadającym od 2 do 10 stron krótko charakteryzuję spółkę, rynek na którym działa oraz ogólne wymogi co do inwestora. Informacje zawarte w dokumencie powinny pozwolić funduszowi na podjęcie decyzji odnośnie zgodności inwestycji z jego profilem inwestycyjnym. Jeśli projekt wpisuje się w politykę inwestycyjną funduszu następuje podpisanie listu o zachowaniu poufności oraz przedstawienie zainteresowanemu podmiotowi biznesplanu.

• Przedstawienie funduszowi biznes planu

Po podpisaniu listu o zachowaniu poufności (NDA) z potencjalnym inwestorem spółka powinna przekazać funduszowi szczegółowy plan rozwoju spółki w postaci biznesplanu. Sam biznesplan jest dokumentem, który pokazuje drogę jaką spółka będzie zmierzać do osiągnięcia założonych przez siebie celów. Ukazuje on jak przedsiębiorca zamierza wykorzystać środki uzyskane od potencjalnych inwestorów. Pozwala na ocenę szans powodzenia projektu. Sam dokument i jego przygotowanie niejednokrotnie świadczą o profesjonalizmie i wiarygodności poszukującego kapitał. Dobrze przygotowany biznesplan powinien zawierać szczegółowy opis spółki, rynku, kadry zarządzającej, rozdysponowania pozyskanego kapitału, projekcje finansowe na najbliższe 5 lat w postaci bilansów, rachunków zysków i strat oraz przepływów pieniężnych przy określonych założeniach. Zawarcie tych informacji to absolutne minimum. W przygotowaniu biznesplanu warto współpracować z firmami zewnętrznymi, które przygotowywały tego typu dokumenty. Pozwoli to na uniknięcie wielu błędów popełnianych przez spółki. W przypadku pozytywne decyzji co do inwestycji w przedsiębiorstwo jego przedstawiciele zostaną zaproszeni na spotkanie z osobami odpowiedzialnymi za podejmowanie decyzji inwestycyjnych w funduszu.

• Spotkanie zarządu spółki z przedstawicielami funduszy private equity

 
Po pozytywnej ocenie biznesplanu fundusz zaprasza przedstawicieli spółki na spotkanie w celu omówienia ewentualnej współpracy. Podczas takiego spotkania należy przygotować się na duża ilość pytań odnośnie dokumentów dotychczas przedstawionych funduszowi. Dyrektorzy inwestycyjni zadają pytania odnośnie założeń przedstawionych przez przedsiębiorcę i ich doświadczeń związanych z branżą. Dyrektorzy inwestycyjni posiadają duże doświadczenie w analizowaniu projektów i częstokroć poszukujący kapitału nie jest jedynym przedstawicielem branży, który rozmawia z funduszem. Dlatego wszelkie nieścisłości odnośnie założeń biznesplanu zostaną odsłonięte na takim potkaniu. Na koniec takiego spotkania może dojść do podpisania listu intencyjnego. Dokument ten nie stanowi zobowiązania do zawarcia transakcji kupna/sprzedaży udziałów/akcji, określa on jednak wstępne warunki transakcji i wolę stron do jej przeprowadzenia.

 
• Due Diligence

Analiza due diligence jest kluczowa dla decyzji odnośnie każdej inwestycji podejmowanej przez fundusz. To właśnie od jej wyników zależy pozytywna bądź negatywna decyzja o wejściu w spółkę. Analiza jest bardzo złożona i ma na celu realną ocenę szans powodzenia przedsięwzięcia potencjalnego kapitało biorcy. Dokument, który powstaje na skutek due diligence opisuje aktualną sytuację przedsiębiorstwa i wszystkie ryzyka, które mogą wpłynąć na niezrealizowanie biznesplanu. Podczas badania spółki największą uwagę przykłada się do analizy finansów przedsiębiorstwa, stanu prawnego i umów handlowych jakie zawiera spółka. Są to obszary, w których najczęściej znajdują się błędy krytyczne dla powodzeniaprzedsięwzięcia. W przypadku gdy spółka pozytywnie przejdzie ocenę due diligence strony zaczynają negocjować wycenę przedsiębiorstwa.

• Wycena spółki

Nawet po pozytywnej ocenie due diligence wiele przedsiębiorstw rezygnuje z pomocy ze strony inwestorów ze względu na wycenę przedsiębiorstwa. Wstępna wycena przedsiębiorstwa jest ustalana na poziomie rozmów z zarządem przed przeprowadzeniem analizy due diligence. Wstępna wycena sporządzana jest ze względu na poszukującego kapitał, który już przed inwestycją chciałby widzieć jaki pakiet udziałów będzie musiał wyemitować aby pozyskać kapitał od inwestora. Natomiast fundusz dzięki temu, że wie jaki kapitał musi zainwestować w przedsiębiorstwo może budować swoje wymagania co do oczekiwanej stopy zwrotu z inwestycji. W tym momencie należy podkreślić, że fundusze inwestując w przedsiębiorstwa zarabiają na wzroście ich wartości i dalszej odsprzedaż posiadanych przez siebie pakietów udziałów/akcji w spółkach portfelowych. Powoduje to, że zbyt wygórowana wycena przedsiębiorstwa w chwili inwestycji oznacza niższą stopę zwrotu, która dla funduszy PE/VC przyjęta jest na poziomie 25% do 35% rocznie. Metody wyceny przedsiębiorstw przez fundusze są bardzo zróżnicowane i dostosowane do specyfiki działalności przedsiębiorstwa.  Do metod wyceny zaliczamy następujące grupy:

• majątkowe,
•  dochodowe,
• mieszane,
• mnożnikowe,
• opcje realne.

• Strukturyzacja transakcji

W chwili gdy strony dochodzą do porozumienia odnośnie wyceny przedsięwzięcia następuje strukturyzacja transakcji. Dokumentem, który zawiera całą strukturę przedsięwzięcia jest umowa inwestycyjna. Umowa zawiera wszelkie obowiązki obu stron. Najczęstszymi zapisami umowy są zapisy dotyczące wykorzystania środków pozyskanych od inwestora i sposobu ich rozliczenia. W umowie opisane są również sytuację, w których przedsiębiorca lub fundusz mogą wypowiedzieć umowę i żądać zbycia lub nabycia posiadanych przez siebie akcji przez drugą stronę. Następnym aspektem regulowanym przez umowę inwestycyjną jest sposób i częstotliwość raportowania wyników oraz osiągnięć spółki inwestorowi. Są to tylko niektóre zapisy w umowie inwestycyjnej. Źle skonstruowana umowa może sprawić, że jedna ze stron będzie posiadała znaczącą przewagę w spółce i dużo większy wpływ na funkcjonowanie firmy niż wynikało to z ustaleń poczynionych przed podpisaniem umowy. Dlatego, każda spółka przed podpisaniem dokumentu powinna skonsultować jego zapisy z niezależnym prawnikiem. Pozwoli to na uniknięcie sytuacji, w której przedsiębiorca po podpisaniu umowy znajdzie się w niekorzystnej sytuacji prawnej.

DEZINWESTYCJA

Każda inwestycja funduszu kończy się dzezinwestycją. Pojęcie to oznacza wycofanie się inwestora ze spółki, którą do tej pory wspierał. Możliwe sposoby zakończenia inwestycji najczęściej są częścią umowy inwestycyjnej. To właśnie umowa zwyczajowo określa sytuację, w której fundusz może zrealizować zysk z poczynionej inwestycji. Proces taki planowany jest z wyprzedzeniem co pozwala spółce na przygotowanie się do zamian jakie zajdą po wyjściu funduszu ze spółki. Dezinwestycja jest często wpisana w strategię rozwoju dlatego władze przedsiębiorstwa przygotowane są do sytuacji, w której zabraknie wsparcia dotychczasowego inwestora. Ważnym aspektem jest również reakcja rynku na przetasowania w akcjonariacie spółki. Zarówno dostawcy jak i odbiorcy spółki jeśli wcześniej nie są poinformowani o możliwości zajścia zmian w akcjonariacie mogą zmienić warunki na jakich dotychczas współpracowali ze spółką lub całkowicie z niej zrezygnować.Zakończenie inwestycji można podzielić na 3 grupy:

1. Odkupienie spółki przez osoby zaangażowane w rozwój spółki
2. Odkupienie spółki przez kolejnego inwestora/inwestorów
3.  Umorzenie posiadanych udziałów

Do pierwszej grupy zaliczyć należy wykupy menadżerskie (MBO MBI) i wykupy menadżersko pracownicze (MEBO). W przypadku MBO władze w spółce przejmują osoby, które zarządzały spółka w czasie gdy współpracowała z nimi inwestor finansowych. Kiedy mówimy o MBI spółka kupowana jest przez menadżerów pochodzących z zewnątrz, którzy po zakupie akcji wchodzą do zarządu spółki. Transakcje tego typu często wspierane są przy pomocy kredytu, który służy do zlewarowania transakcji. Transakcja, której używany jest dług określana jest skrótem LBO. W takim przypadku spółka zaciąga kredyt, który wykorzystywany jest do umorzenia akcji inwestora finansowego. Reszta akcji należąca do funduszu kupowana jest przez osoby zarządzające przedsiębiorstwem. Pozwala to menadżerom na przejęcie pakietu większościowego w spółce bez wydawania znaczących środków finansowych. Wykup menadżersko-pracowniczy (MEBO) różni się od MBI i MBO faktem, że w zakupie przedsiębiorstwa uczestniczą również pracownicy.

Kolejnym sposobem na zakończenie inwestycji jest odsprzedanie akcji posiadanych przez fundusz innemu inwestorowi. Skrót IPO oznacza pierwszą ofertę publiczną (Initial Public Offer). W takim wypadku akcje spółki odsprzedawane są inwestorom indywidualnym, którzy mogą obracać nimi na rynku giełdowym. W przypadku IPO Fundusz najczęściej nie sprzedaje całości posiadanych akcji i pozostawia sobie część pakietu z możliwością upłynnienia go na giełdzie. Kolejnym inwestorem dla spółki może okazać się również inwestor branżowy (trade sale) lub inny inwestor finansowy (FIBO). W przypadku inwestora branżowego odkupuje on najczęściej przedsiębiorstwo ze względu atrakcyjność rynku, na którym działa. Sprzedaże przedsiębiorstw pomiędzy inwestorami finansowymi powodowane są najczęściej osiągnięciem pewnej wielkości przez przedsiębiorstwo i koniecznością jego dofinansowania kapitałem jakim nie dysponuje dotychczasowy inwestor. W przypadku sprzedaży spółki kolejnemu inwestorowi możliwa jest sprzedaż udziałów/akcji w przedsiębiorstwie w zamian za akcje/udziały nowego inwestora. Taka transakcja nazywana jest revers takeover.

Ostatnią metodą dezinwestycji jest umorzenie udziałów. Występuje ono najczęściej gdy spółka jest likwidowana. W przypadku bankructwa spółki oznacza to utratę środków zainwestowanych przez fundusz. Jednak gdy spółka została powołana w konkretnym celu zrealizowała go i przyniosła zysk likwidacja oznacza wypłacenie udziałowcom/akcjonariuszom zysku proporcjonalnie do posiadanych udziałów/akcji. Kolejnym przypadkiem, w którym mówimy o umorzeniu akcji inwestora jest buy back. W takim przypadku spółka skupuje akcje/udziały inwestora po cenie ustalonej w czasie negocjacji. Środki uzyskane ze sprzedaży akcji są przychodem funduszu a akcje skupione przez spółkę są umarzane.